|
BIBLIOTEKA PUBLICZNA I JEJ ORGANIZACJA
2.1. Historia Gminnej Biblioteki w Kołaczycach
Biblioteka Publiczna w Kołaczycach została powołana w 1948 roku na podstawie karty rejestracyjnej biblioteki. Art. 5 dekretu z dnia 17 kwietnia 1946 roku o bibliotekach i opiece nad zbiorami bibliotecznymi oraz rozporządzenia wykonawczego Ministra Oświaty wydanego w porozumieniu z Ministrem Administracji Publicznej i Ministrem Ziem Odzyskanych z dnia 24 stycznia 1948 roku . Do 1952 roku Biblioteka podlega Ministerstwu Kultury i Sztuki. Pierwszego wpisu do księgi inwentarzowej dokonano 28 XII 1948 roku.
Fot.10. Wpis do księgi inwentarzowej
Źródło: inwentarz nr 1, 1948, s.1
Pierwszą bibliotekarką zatrudnioną w tej bibliotece jest Janina PISZ, wynagradzana ryczałtowo. Koleje kołaczyckiej biblioteki były różne. Początkowo mieści się ona w prywatnym domu państwa Szlęzaków, gdzie zajmowała jedno pomieszczenie o powierzchni około 6 metrów. Wyposażona jest w trzy szafy z książkami, stół i dwa krzesła. Obowiązuje katalog klamrowy. Z biegiem lat przybywa, książek i czytelników. W 1953 roku zanotowano 287 czytelników, 7 punktów bibliotecznych i 2317 książek.
Fot.11. Karta rejestracyjna biblioteki
Źródło: archiwum Gminnej Biblioteki Publicznej w Kołaczycach
W 1954 roku przeprowadzona została reforma podziału administracyjnego kraju, która dotyczy przede wszystkim wsi. Sytuacja ta bardzo niekorzystnie odbija się na księgozbiorach nowo powstałych bibliotek gromadzkich, tak pod względem ilości, jak i jakości posiadanych materiałów. W tym też roku Biblioteka została przeniesiona do domu państwa GAJDÓW. Dotychczasowa Biblioteka Gminna otrzymuje nazwę Gromadzkiej Biblioteki Publicznej. Bezpośredni nadzór nad biblioteką sprawuje teraz Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej, a zwierzchni nadzór – Minister Kultury i Sztuki. Wydatki biblioteki objęte są budżetem Gromadzkiej Rady Narodowej. Może ona korzystać z materialnych świadczeń organizacji i instytucji społecznych . Prowadzi wypożyczalnię dla dzieci i dorosłych, czytelnię, filię i punkty biblioteczne Służy rozwijaniu i zaspakajaniu potrzeb czytelniczych środowiska oraz upowszechnianiu wiedzy i rozwoju kultury. W 1961 roku. zostaje powołana filia biblioteczna w Bieździadce, prowadzona długie lata przez (obecnie nieżyjącą) Helenę INGLOT. Oprócz prac typowo bibliotecznych zajmuje się ona pracą kulturalno-rozrywkową. Prowadzi teatrzyki dziecięce, kółka recytatorskie oraz inne imprezy okolicznościowe. Rok 1967 przynosi kolejne zmiany lokalowe Biblioteki. Zostaje ona umieszczona na pierwszym piętrze budynku Urzędu Gminy, posiada dwa pomieszczenia: wypożyczalnię i czytelnię. W 1972 roku ponownie zostaje przeniesiona, tym razem do Domu Kultury, wybudowanego przez mieszkańców Kołaczyc, w którym mieści się do dnia dzisiejszego.
W 1974 roku następuje zmiana kierowniczki biblioteki. Zostaje nią Irena MAKARA. Jednocześnie zmienia się również nazwa biblioteki z Gromadzkiej na Gminną Bibliotekę Publiczną (GBP). W 1975 roku następuje zmiana w filii w Bieździadce. Pani INGLOT przechodzi na emeryturę a kierowniczką zostaje Maria SĘKOWSKA. W tym czasie filia mieści się w Domu Ludowym, posiada zaplecze biblioteczne oraz odrębny księgozbiór. Po 1975 roku sieć bibliotek była równoległa do podziału administracyjnego województw. Zmiany w sieci bibliotecznej przyniósł rok 1976 – były one związane ze zniesieniem czterech gmin wiejskich: Brzyska, Grabownica, Jaśliska i Osiek Jasielski. Działające w tych miejscach biblioteki zostały przekształcone w filie i włączone do Gminnej Biblioteki Publicznej w Kołaczycach. W latach 1976-1980 Biblioteka połączona z gminą Brzyska zaczyna tworzyć dużą sieć biblioteczną. GBP posiada 4 filie w miejscowościach Bieździadka, Błażkowa, Brzyska, Lipnica oraz 20 punktów bibliotecznych rozmieszczonych w mniejszych wsiach i przysiółkach. Punkty biblioteczne mieszczą się w domach prywatnych. Kierownicy raz w kwartale otrzymują wynagrodzenie.za prowadzone punkty Pomocą instruktażowo-merytoryczną w terenie zajmują się instruktorzy oddziałów powiatowych. Zakupy książek, opracowywanie księgozbioru dokonywane są przez oddział terenowy. W marcu 1983 roku zostaje przyjęta do pracy w czytelni Danuta WÓJCIK zatrudniona na etatu. Od tego roku Biblioteka posiada już ½ etatu, co powoduje polepszenie organizacji pracy placówki. Rok 1990 przynosi kolejne zmiany w strukturze zarządzania państwa formą życia społecznego. Wchodzi w życie ustawa o samorządach, która wnosi zmiany w zakresie organizowania i funkcjonowania bibliotek publicznych. Od 1991 roku biblioteka przechodzi na utrzymanie samorządu lokalnego. On to w poszukiwaniu oszczędności podejmuje decyzję o połączeniu biblioteki z inną instytucją kultury, w tym przypadku z Gminnym Ośrodkiem Kultury. Gminna Biblioteka Publiczna podporządkowana zostaje ośrodkowi kultury. Kierowniczka biblioteki, śp. Władysława HENDZEL, obejmuje kierownictwo połączonej placówki. Poprzez połączenie dochodzi do ograniczenia środków na zakup nowości wydawniczych i zakup czasopism. W 1994 roku następuje likwidacja filii w Bieździadce, a w jej miejsce powstaje punkt biblioteczny przy Klubie Młodzieżowym nadal prowadzony przez panią SĘKOWSKĄ Na podstawie uchwały Nr XIV(64/95) z dnia 3 listopada 1995 roku Rada Gminy Kołaczyce zarządza reorganizację Gminnego Ośrodka Kultury i Biblioteka zostaje samodzielną jednostką organizacyjną gminy. W październiku 1998 roku odbywają się obchody 50-lecia Gminnej Biblioteki Publicznej w Kołaczycach. Na spotkanie przybywają liczni goście, wśród których są przedstawiciele władz: wójt Józef KOZIOŁ, zastępca wójta Stanisław MADEJ, przewodniczący Rady Gminy Władysław WÓJTOWICZ, jak również sympatycy książek. Program artystyczny przygotowała młodzież z Liceum w Kołaczycach, a zasłużeni czytelnicy otrzymali dyplomy i nagrody książkowe.
Fot.13. Odczyt kierownika Gminnej Biblioteki Publicznej w Kołaczycach
Źródło: archiwum biblioteki
Fot.14. Część artystyczna w wykonaniu młodzieży z Liceum w Kołaczycach
Źródło: archiwum biblioteki
Fot. 15. Zaproszeni goście
Źródło: archiwum biblioteki
Działalność biblioteki finansowana jest z budżetu gminy. Po odejściu na emeryturę Władysławy HENDZEL w 2003 roku placówkę obejmuje na rok Barbara MAMROŁ. Kolejną kierowniczką w 2004 roku zostaje Janina HENDZEL, która tę funkcję pełni do dziś.
2.2. Organizacja Gminnej Biblioteki Publicznej w Kołaczycach
Gminna Biblioteka Publiczna jest instytucją kultury prowadzoną przez organizatora i posiada osobowość prawną. Działa w oparciu o statut zatwierdzony przez Radę Gminy w Kołaczycach. Do 2000 roku nadzór organizacyjny i merytoryczny nad Biblioteką sprawuje Powiatowa Biblioteka Publiczna, a obecnie Miejska Biblioteka Publiczna w Jaśle. Natomiast opiekę instruktażową zapewnia jej Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krośnie, a obecnie w Rzeszowie. Biblioteka używa pieczęci nagłówkowej, podłużnej, zawierającej pełną nazwę i adres, oraz pieczęci okrągłej z pełna nazwą biblioteki, służącą do pieczętowania zbiorów. Celem Gminnej Biblioteki Publicznej jest prowadzenie wielokierunkowej działalności, zaspokajającej i rozwijającej potrzeby informacyjne, oświatowe i kulturalne mieszkańców. Biblioteka służy również upowszechnianiu i promocji kultury lokalnej. Do podstawowych zadań Gminnej Biblioteki Publicznej w Kołaczycach należy: -gromadzenie, opracowywanie, przechowywanie i ochrona materiałów bibliotecznych, służących rozwijaniu czytelnictwa oraz zaspakajaniu potrzeb informacyjnych, edukacyjnych, samokształceniowych i kulturalnych środowiska, z uwzględnieniem materiałów dotyczących własnej Gminy i regionu; -obsługa czytelników poprzez udostępnianie zbiorów na miejscu, wypożyczanie na zewnątrz, pośredniczenie w wymianie międzybibliotecznej; -prowadzenie działalności informacyjnej, informowanie o zbiorach własnych, a także innych bibliotek i ośrodków informacji naukowej; -organizowanie czytelnictwa i udostępnianie materiałów bibliotecznych ludziom chorym i niepełnosprawnym . -współpraca z instytucjami, organizacjami na rzecz i dla dobra użytkowników biblioteki i mieszkańców gminy; -działalność kulturalna i edukacyjna, zgodna z aktualnym zapotrze-bowaniem środowiska; -organizowanie imprez popularyzujących wiedzę, kulturę, książkę i czytelnictwo; -pełnienie funkcji ośrodka informacji bibliograficznej na terenie gminy, a także współpracowanie z biblioteką powiatową w zakresie sprawnej organizacji sieci informacji. Na czele Gminnej Biblioteki Publicznej stoi kierownik, którego powołuje i odwołuje Zarząd Gminy w Kołaczycach. Kieruje on całokształtem działalności biblioteki: zarządza i reprezentuje ją na zewnątrz zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i postanowieniami obowiązującego statutu. Czuwa nad mieniem i jest za nie odpowiedzialny. Kierownik i pracownicy powinni posiadać kwalifikacje odpowiednie do zajmowanych stanowisk. Organizację wewnętrzną biblioteki określa Regulamin Organizacyjny nadany przez kierownika Gminnej Biblioteki Publicznej po zasięgnięciu opinii Zarządu Gminy. Wynagrodzenie pracowników ustala regulamin wynagrodzenia pracowników Gminnej Biblioteki Publicznej w Kołaczycach. Biblioteka jako instytucja kultury prowadzi samodzielną gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Jako samorządowa instytucja kultury samodzielnie gospodaruje powierzonym i nabytym mieniem oraz prowadzi samodzielną gospodarkę w ramach posiadanych środków, kierując się zasadami efektywności ich wykorzystania zgodnie z obowiązującym prawem. Podstawą gospodarki finansowej jest plan roczny działalności z zachowaniem rocznej dotacji ustalonej przez organizatora.
2.3. Lokalizacja, wyposażenie i personel biblioteki
Gminna Biblioteka Publiczna w Kołaczycach obecnie mieści się w budynku Gminnego Ośrodka Kultury, który jest własnością gminy. Zajmuje ona dwa pomieszczenia o łącznej powierzchni 75,3 m², które znajdują się na dwóch poziomach: czytelnia na parterze, natomiast wypożyczalnia na pierwszym piętrze. Lokal nie jest przystosowany do korzystania z biblioteki przez osoby niepełnosprawne. Biblioteka czynna jest pięć razy w tygodniu, tzn. od poniedziałku do piątku (poniedziałki i czwartki od 9.00-17.00, a w pozostałe dni od 8.00-16.00). W bibliotece znajduje się biurko, komputer, 3 drukarki (laserowa, atramentowa i igłowa), szafka katalogowa, szafa na dokumentację, telefon oraz regały na książki. Kierowniczką i jednocześnie pracownikiem placówki, zatrudnioną na cały etat, jest Janina HENDZEL, która posiada 17-letni staż pracy. Ukończyła ona pomaturalne studium bibliotekarskie w Rzeszowie, obecnie kształci się na Uniwersytecie Łódzkim na kierunku informacja naukowa i bibliotekoznawstwo.
Fot.16. Wejście do biblioteki
Źródło: Fotografia własna
Fot. 17. Wypożyczalnia
Źródło: Fotografia własna
Biblioteka posiada również czytelnię, w której znajdują się trzy stanowiska komputerowe z dostępem do internetu oraz drukarka. Z usługi internetowej można skorzystać nieodpłatnie. W czytelni jest zatrudniona na ½ etatu Danuta WÓJCIK, która pracuje w Placówce od 25 lat.
Fot. 18. Czytelnia
Źródło: Fotografia własna
|