Miejscowość Kołaczyce, należąca do bardzo starych osad, wcześniej awansowała do rangi miasta. Jest kilka, bardziej lub mniej ludowych, jak też bardziej lub mniej naukowych etymologii nazwy Kołaczyc. Jedna wersja głosi, że podczas najazdu Tatarów, w XIII wieku, mieszkańcy osady, a ściślej mówiąc mężczyźni, bronili się kołkami, ponieważ nie posiadali innej broni skutecznej, przy pomocy kołków odbili też branki - mieszkanki wsi. Nazwa Kołaczyce pochodziłaby zatem od kołków, kołów i kołeczków.

Druga wersja łączy się z pewnym prawdopodobnym zdarzeniem. Kiedy przez wieś przejeżdżał król Kazimierz Wielki, właśnie na terenie dzisiejszych Kołaczyc zepsuł się powóz królewski. Kiedy powóz stanął król wysiadł i zapytał co się złamało, koła czy też co innego? Rzeczywiście złamane koła naprawili kołodzieje i na pamiątkę tego wydarzenia jest nazwa Kołaczyce.

Trzecie podanie ludowe głosi, że w miejscowości wypiekano dobre i smaczne kołacze. Wyraz kołacz znany jest na terenie całej Słowiańszczyzny i oznacza okrągły placek, często obrzędowy i weselny. Choć związek znaczeniowy z nazwą jest możliwy, to jednak etymologia ta nie wyjaśnia budowy i struktury nazwy Kołaczyc.

Inna z kolei wersja, mająca pozory naukowej - wiąże nazwę Kołaczyce z nazwą istniejącego niegdyś zamku Golesza; znanych ruin na Podzamczu w Krajowicach. Według tej wersji, nazwa Kołaczyce powstała w sposób następujący: nazwa Golesz zmieniła się najpierw na Kolesz, a od tego powstała nazwa Koleszyce, zmieniona później na Kołaczyce. Hipoteza ta jest pomysłowa, jednak zawiła i nie tłumacząca istotnego związku słowotwórczego wyrazów. Została ona wysunięta przez W. Węgrzyńskiego, nauczyciela gimnazjum jasielskiego na początku XX wieku, historyka i miłośnika regionu jasielskiego.

Najbardziej uzasadniona jest etymologia wywodząca Kołaczyce od nazwy osobowej - przezwiska Kołacz. Być może, że imię lub przezwisko nadano człowiekowi o owalnej, okrągłej twarzy, podobnej do Kołacza.