Zaburzenia u dzieci

Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo

Nadpobudliwość psychoruchowa – to zespół cech zachowania, który dotyczy czynności psychicznych i motorycznych. Występuje w postaci:

- wzmożonego pobudzenia ruchowego (niepokój ruchowy, czyli: nieustanne kręcenie się, zmiany pozycji ciała, ciągłe manipulowanie wokół własnej osoby [skubanie garderoby, guzików, ogryzanie paznokci itp.]);
- nadmiernej reaktywności emocjonalnej (m.in. w zachowaniu dziecka występuje: drażliwość, agresywność lub płaczliwość, lękliwość; działania dziecka są słabo kontrolowane; dziecko wykazuje się małą wytrwałością, zniechęca się w sytuacjach trudnych, jest mało odporne na niepowodzenia; cechuje się niedojrzałością i niezrównoważeniem emocjonalnym);
- specyficznych zaburzeń funkcji poznawczych (m.in. wszystkie nowe bodźce zwracają uwagę dziecka; u dziecka występuje: słaba koncentracja, mała trwałość, nadmierna przerzutność i brak selektywnej uwagi, mała wytrwałość, szybka męczliwość, wahania mobilizacji psychicznej. Konsekwencją tych zaburzeń jest „roztrzepanie” dziecka, zapominanie, chaotyczność i słaba organizacja działania, co mimo dobrej sprawności intelektualnej dziecka, może wpływać na osłabienie wyników w nauce).


RADY DLA RODZICÓW I NAUCZYCIELI DZIECI NADPOBUDLIWYCH PSYCHORUCHOWO:

-Zaakceptować występujące u dziecka przejawy nadpobudliwości psychoruchowej i zrozumieć, że nie są one spowodowane „złą wolą” dziecka.
- Nie karać (szczególnie cieleśnie) przejawów nadpobudliwości, gdyż może się ona przerodzić w zachowania agresywne (mające np. ujście poza domem, mimo objawów posłuszeństwa dziecka w domu, w obecności rodziców).
-Otaczać dziecko atmosferą ciepła emocjonalnego, bezpieczeństwa, spokoju, życzliwości i zrozumienia dla jego problemów.
-Wyciszać jego napięcia emocjonalne, lęki, przez stworzenie warunków sprzyjających wypowiadaniu się, okazywaniu przeżywanych uczuć.
-Dostrzegać nawet niewielką poprawę w postępowaniu dziecka, wzmacniać pozytywne przejawy zachowania.
-Konsekwentnie egzekwować od dziecka przestrzegania określonych norm i ustaleń (np. stałe godziny na naukę, zabawę itp.). Zapoznać dziecko ze stałym systemem praw i wymagań, konsekwentnie wprowadzając w życie.
-Nie hamować nadmiernej aktywności dziecka, lecz stale, dyskretnie ukierunkowywać jego działalność na właściwy cel (np. pozwolić na uczestnictwo w szkolnych pozalekcyjnych zajęciach sportowych, zorganizować rodzinny wypoczynek na świeżym powietrzu itp.)
-Czuwać nad stawianiem celów na miarę możliwości dziecka (niezbyt odległe w czasie, na odpowiednim poziomie trudności).

-Dzielić pracę, naukę na mniejsze bloki, z przerwami między nimi.
-Dyskretnie pomagać w organizowaniu działań dziecka tak, aby zawsze osiągnęło zamierzony cel, zakończyło czynność, wykonało zadanie.
-Odległość i jakość celów, zakres obowiązków starać się dostosować do wieku i zainteresowań dziecka.
-Dzieci zahamowane psychoruchowo


Zahamowania psychoruchowe – to zaburzenia dynamiki procesów nerwowych.

Symptomy typowe dla dzieci zahamowanych to:

w sferze ruchowej – ograniczenie spontanicznej aktywności ruchowej, symptomy niepokoju ruchowego i dezorganizacji czynności wykonawczych,
w sferze poznawczej – zawężenie aktywności poznawczej, przejawy braku zainteresowania otaczającą rzeczywistością,
w sferze emocjonalnej – ograniczenie wyrażania uczuć przy jednoczesnym wzmożeniu pobudliwości emocjonalnej,
w sferze somatycznej – wzmożona reaktywność układu wegetatywnego (np. łatwość czerwienienia się, blednięcia, brak apetytu, bóle brzucha itp.).


ZAHAMOWANIA PSYCHORUCHOWE – to konflikt motywacji zadaniowej (potrzeby samodzielnego działania i rozwiązywania zadań) i społecznej (wyuczone reakcje hamulcowe w sytuacjach społecznych). Konflikt ten prowadzi do wycofywania się i nie podejmowania aktywności. 

PRZYCZYNY:

Zaburzenia procesów neurodynamicznych.
Nieprawidłowe stosunki dziecka z otoczeniem:
·         W sytuacji ostrej krytyki i ośmieszenia dziecka: dziecko reagujące lękiem na krytykę zaczyna coraz szybciej rezygnować z działań w obecności osób dorosłych.

·         W sytuacji nieopanowanych zachowań emocjonalnych osób z najbliższego otoczenia: dziecko lękowo przeżywające niekontrolowane reakcje emocjonalne rodziców cechuje tendencja do szukania samotności.

·         W sytuacji zagrożenia bliskiego związku emocjonalnego z rodzicami: dziecko reagujące lękiem na sytuacje zagrożenia związku emocjonalnego z rodzicami cechuje potrzeba stałej fizycznej bliskości z rodzicami, przy coraz większej rezerwie i nieufności w stosunku do osób nieznanych (zamykanie się na nowych ludzi, wycofywanie się z kontaktów z innymi).

·         W sytuacji utrwalonych kar fizycznych: dziecko przeżywające lękowo sytuacje kary w obecności osób dorosłych może być ciche, zalęknione (nadmiernie uległe, bierne).

RADY DLA RODZICÓW I NAUCZYCIELI DZIECI ZAHAMOWANYCH PSYCHORUCHOWO:

Akceptować wszelkie formy zachowania dziecka.
Nie karać, nie krytykować jego błędnych zachowań, nie wytykać braków.
Nagradzać najmniejszy przejaw samodzielności i inicjatywy dziecka, zauważać każdy sukces.
Dyskretnie stwarzać warunki sprzyjające osiągnięciu sukcesu, zainicjowaniu samodzielnego działania.
Z cierpliwością, wyrozumiałością i serdecznością podchodzić do problemów dziecka, zapewniając mu poczucie pełnego bezpieczeństwa, ciepła emocjonalnego, opieki.
Otaczać dziecko atmosferą spokoju, stabilności, życzliwości, która sprzyjałaby spontanicznemu wypowiadaniu się, wyrażaniu sądów, opinii, okazywaniu przeżywanych emocji, co mogłoby się przyczynić do wyciszenia napięć emocjonalnych, lęków dziecka.
Pomagać w nawiązywaniu i utrzymywaniu pozytywnych kontaktów z rówieśnikami, nie ograniczać tych kontaktów, lecz włączać dziecko w życie grupy, klasy itp.